Een Rus op Rottum, zo luidt de titel van hoofdstuk 56 van het onlangs verschenen Het Grote Groninger Poezenboek van Martin Hillenga. Op twee pagina’s schetst hij het levensverhaal van de scheepskat van de tjalk De Zwerver, die op Eerste Kerstdag 1918 op Rottumeroog strandde.
Hillenga schetst het levensverhaal van de bereisde kat, dat indertijd al in de kranten beschreven werd. Het beest zou heel wat te vertellen hebben als het een sprookjeskat was, citeert Hillenga een krant. Geboren in het toe Russische Riga, meegenomen op een Nederlands stoomschip dat in het Kattegat op zeemijn voer. Mens en dier werden gered. De kat kreeg een nieuwe baas op De Zwerver.
Onderweg met een lading hout van Noorwegen naar Amsterdam haalde de kat opnieuw een nat pak toen De Zwerver boven de Rottums in moeilijkheden kwam. Op 25 december 1918 strandde de tjalk op een zandplaat. De bemanning wist met een eigen reddingssloep Rottumeroog te bereiken. In de voogdboerderij van Toxopeus warmden de mannen op, terwijl de kat lag te snorren bij de kachel.
Begin januari 1919 reisde de secretaris van de Noord- en Zuid-Hollandse Reddingsmaatschappij naar Rottumeroog voor nader contact met de bemanning van De Zwerver. Die was echter al naar de vaste wal, met uitzondering van de kat. Hoe het de Russische kat verder vergaan vertelt Hillenga helaas niet. Bleef hij op het eiland of vond hij een nieuw schip? Hopelijk kwam hij niet weer op De Zwerver, want die verging in 1919 met man en muis. Of er een kat tot de slachtoffers behoorde is onbekend.
Meer over de Rus op Rottum? Lees Martin Hillenga’s Het Grote Groninger poezenboek. Een kleine geschiedenis van Groningen in 101 kattenverhalen. Het is verkrijgbaar bij de betere boekhandel.
Erik de Graaf